Maagzuur en gezondheid
28 maart 2024
Maagzuurremmers en reflux
De meest bekende klacht waarvoor mensen maagzuurremmers krijgen, is reflux. Mensen ervaren zure oprispingen, zuurbranden en denken vaak dat dit veroorzaakt wordt door te veel maagzuur.
Ik zal uitleggen waarom reflux in de meeste gevallen veroorzaakt wordt door te weinig maagzuur, en waarom maagzuurremmers op lange termijn een slecht idee zijn.
Let op met maagzuurrremmers
Maagzuurremmers kunnen tijdelijk verlichting bieden, maar op lange termijn kunnen ze bijwerkingen hebben zoals botbreuken, nierproblemen, verandering van de maag en slokdarm en problemen met de opname van vitamines en mineralen. Ze kunnen ook het risico op hartproblemen vergroten.
Het belang van maagzuur
Anatomisch gezien begint de spijsvertering in de mond en daalt via de slokdarm af naar de maag. Tussen de slokdarm en de maag zit een sluitspier die goed moet kunnen afsluiten. De vertering start dus in de mond en idealiter kauw je goed en heb je een gezond mondmicrobioom zodat die eerste, vooral mechanische, afbraak van voedingsstoffen goed verloopt.
In de maag zorgt maagzuur voor een zure omgeving die belangrijk is voor de spijsvertering en het doden van ziekteverwekkers. Ik vergelijk de maag vaak met een zuurbad uit een horrorfilm waar een lijk in vernietigd wordt. Maagzuur werkt ook dodend tegen datgene dat we niet willen (denk aan bacteriën, virussen en schimmels). Ook helpt maagzuur bij de opname van vitamines en mineralen, en bij de afbraak van eiwitten en koolhydraten.
Een tekort aan maagzuur vraagt om problemen
Een tekort aan maagzuur maakt je gevoeliger voor maagdarminfecties. Het kan ook leiden tot slechtere opname van voedingsstoffen. Dan zie je soms tekorten zoals ijzer, vitamine B12, zink, magnesium bij diegene met weinig maagzuur. Tekort aan maagzuur kan ook leiden tot rotting in de darmen en gasvorming, wat reflux kan veroorzaken. De lucht die ontstaat door de fermentatie van koolhydraten duwt de sluitspier open en het beetje maagzuur dat er nog is, brandt in de keel.
Heb jij genoeg maagzuur?
Het lichaam heeft maagzuur nodig om de spijsvertering te ondersteunen. Hoe weet je nu of je genoeg maagzuur hebt? Doe eens dit huis-, tuin- en keukentestje:
Neem ’s morgens, direct na het opstaan -nuchter- een glas en vul het met een bodem water. Los ½ koffielepel bicarbonaat op in dit water en drink het uit. Bicarbonaat reageert met zuur. Als je voldoende maagzuur hebt, zou je binnen de 30 seconden duidelijk en stevig moeten puffen/boeren. Bij onvoldoende maagzuur voel je misschien iets borrelen, maar een boer blijft uit.
“Een tekort aan maagzuur kan de oorzaak zijn van reflux.”
De volgende stap is het herstellen van je maagzuur. Hoe doe je dat? Ik geef je graag concrete tips. Laat je zeker begeleiden door een therapeut als je zelf door het bos de bomen niet ziet.
Verhoog je maagzuur
Je kunt je maagzuur verhogen door een aantal acties te nemen. Ben je een roker met non-stop stress? Dan zijn een rookstop en stressreductie essentieel. Neem je bakken medicatie? Dan is het zinvol om die even te herbekijken met je arts. Ik geef je enkele do’s en don’ts voor de maag. Welke pas jij al toe?
Do's voor de maag
- Eet meer dan enkel planten! Onze maag is gemaakt voor het verwerken van dierlijke voeding.
- Eet veel kruisbloemigen die de maagwand beschermen, denk aan broccoli, bloemkool, romanesco, spruitjes, …
- Activeer je parasympathicus, je rust-systeem om je (maag)vertering te optimaliseren. Mindfulness? Meditatie? Yoga? Wandelen? Fietsen?
Don'ts voor de maag
- Gebruik koffie met mate. Het verlaagt je maagzuurgehalte
- Beperk je maaltijdfrequentie: 2 (max 3) maaltijden per dag, geen tussendoortjes. Als je meer tijd tussen je maaltijden houdt, krijgt de maag tijd om haar zuurtegehalte te herstellen.
- Let op met het gebruik van ontstekingsremmers! Een kleine hoeveelheid ibuprofen (75 mg/dag) zorgt al voor een ontsteking van het maagdarm kanaal die niet opgelost kan worden.
Een tekort aan maagzuur verstoort de darmen
Als de vertering in onze maag niet optimaal verloopt door een tekort aan maagzuur, dan krijgt de darm een hoop extra werk te doen. De voeding komt dan onvoldoende verteerd vanuit de maag in de darmen. De darmen krijgen bijstand van de lever & galblaas, en ook van de pancreas. Echter, de darmen hebben hun sterkte, maar kunnen niet alle stappen van het verteringsproces tot zich nemen. De maag is een cruciale speler in het hele verteringsverhaal.
“De maag is een cruciale speler in het hele verteringsproces.”
Vaak zie ik dan ook mensen in de praktijk met darmklachten. Ze zijn al overal en nergens geweest waarbij er steeds gefocust werd op het herstel van de darmen: betere voeding voor de darmen, herstel van het microbioom, pre- en probiotica. Meestal verandert er wel iets, maar niet genoeg. Pas als de maag (en de andere verteringsorganen) mee genomen worden in het verhaal, doen de darmen het ook beter.
Dus ook bij darmklachten is het zinvol om even te kijken hoe de maag het doet!
“Als je sukkelt met darmklachten kan het zinvol zijn om ook even te kijken hoe het met de maag gesteld is.”
Dit moet je onthouden
- voldoende maagzuur is ontzettend belangrijk
- stress verlaagt je maagzuur
- minder vaak eten werkt ondersteunend voor de maag