Suiker, een gevoelig thema voor de sugar-lovers in onze maatschappij. Het is een product dat een explosieve toename kende de laatste 200 jaar. Daarvoor werd het eeuwenlang nauwelijks geconsumeerd. Het ‘witte goud’ was een luxeproduct. Nu kun je suiker kopen aan 0,69 euro per kilo of 0,69 euro voor 3999 calorieën, vertelt de supermarkt me. Wiskundig gezien zou je dus 2 volle dagen kunnen eten aan 0,69 euro (ervan uitgaand dat de gemiddelde persoon 2000 calorieën per dag nodig heeft). Niemand gelooft dat dat gezond is. Toch blijkt in Europa 13 tot zelfs 20% van de totale calorie-inname uit suiker te bestaan.
Natuurlijk, we mogen niet alle suikers over dezelfde kam scheren. Polysacchariden, ook gekend als complexe koolhydraten of trage suikers zijn (vooral) ketens van glucose en die vinden we terug in granen, groenten, aardappelen, peulvruchten, … Ook bevatten sommige groenten, bonen en granen middellange koolhydraten. Deze trage suikers vormen 1 van de 3 grote voedingsgroepen, het is voeding die we nodig hebben.
Er bestaat echter ook nog een groep van korte koolhydraten: de mono- en disacchariden. Deze koolhydraten zijn opgebouwd uit glucose, fructose, galactose of combinaties van deze drie. Om deze suikers te verbranden hebben we heel wat nutriënten nodig. Suikers van natuurlijke oorsprong bevatten die nutriënten: ze leveren dus suiker + nutriënten aan. Toch eten wij suikers vooral in een geraffineerde vorm. Suikers worden in grote hoeveelheid geïsoleerd uit hun natuurlijke vorm door diverse processen (o.a. affinatie, carbonatatie, ontkleuren, …). Een geraffineerde suiker is totaal ontdaan van vitaminen, mineralen, antioxidanten, enzymen. In dat geval wordt ook gesproken over ‘lege caloriën’.
Wat zijn de nadelen van deze geraffineerde suiker?
- Het is een nutriëntenrover. Voor de verbranding van de suiker zijn er nutriënten nodig die nu niet meer in de geraffineerde vorm zitten. Het lichaam moet deze nutriënten zodus aanleveren… Eet je veel suiker en roof je zo veel nutriënten uit je lichaam? Dan kan dat mee aan de basis liggen van tandbederf, botontkalking, schimmelovergroei, slapeloosheid, artrose, …
- Geraffineerde suiker heeft een hoge glycemische index en zorgt zodus voor bloedsuikerpieken. De pancreas gaat door middel van insuline, suiker uit bloed in cellen opslaan. De bloedsuikerpieken worden gevolgd door bloedsuikerdalingen. De pancreas gaat dan door middel van glucagon, suiker uit cellen in bloed brengen. Dit orgaan draait dus overuren. Daarnaast zorgt de reactieve hypoglycemie (te lage suikerspiegel) voor een prikkeling van de bijnieren die meer adrenaline aanmaken. Prikkel je die bijnieren te vaak dan zal ook dit orgaan uitgeput raken.
- Epidemiologische studies tonen het verband tussen geraffineerde suiker en diabetes type 2 en metabool syndroom.
- Overgewicht is goed bevriend met geraffineerde suiker en is op zijn beurt weer een risicofactor voor diverse aandoeningen (atherosclerose en hypertensie, diabetes type 2, …). Suiker zorgt 2 à 5 maal sneller voor vorming van vetweefsel dan voeding uit ongeraffineerde zetmeelbronnen of fruit.
- Suiker gaat onnodig binden met lichaamseiwitten en daardoor ontstaat een degeneratie van die eiwitten. We zullen sneller verouderen.
- Denk ook aan tandbederf…
- Suikerverslaving, eentje waarmee velen worstelen. Wist je dat je sneller verslaafd raakt aan suiker dan aan cocaïne?
- …
Wil je weten hoe je van die suikerverslaving af kunt? Wil je weten welke suikers in natuurlijke vorm (met bijhorende nutriënten) wel goed zijn en in welke hoeveelheid?
Ik help je graag op weg!
Verhelst, G., Dr. (2019). Suikers en zoetstoffen. De Levensschool: Tongerlo.